پهنه های کویری و بیابانی قم پتانسیل بالایی برای برند سازی قم بعنوان قطب کویرنوردی خاورمیانه دارند
نشست دویست و هفدهم کانون هماندیشی تعالی و توسعه استان قم (اتاق فکر) با موضوع « امکان سنجی گردشگری ورزشی در استان قم» روز چهارشنبه بیست و پنجم خردادماه با همکاری مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر برگزار شد.در ابتدای نشست جناب آقای محمودی مدیر پژوهش موسسه، ضمن خوشامدگویی به حضار و بویژه سخنران مهمان آقای دکتر احسان محمدی ترکمانی، عنوان کرد: یکی از ویژگی های اتاق فکر کاربردی کردن ایده ها و بالفعل سازی پژوهش هاست. در سند راهبردی آمایش استان قم در محور فرهنگی و اجتماعی هدفی بنیادین بنام گردشگری مطرح شده است. قم بواسطه وجود حرم مطهر حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران و اماکن زیارتی دیگر، همیشه با گردشگری زیارتی همراه بوده و حتی در دهه اخیر ترکیب گردشگری زیارتی با موضوع سلامت یا فرهنگی و علمی مطرح شده است. اما موضوعی که مغفول مانده و کمتر به آن پرداخته شده بحث گردشگری ورزشی است که عنوانی بین رشته ای دارد. در ماموریت توسعه فضایی سند آمایش استان، ارتقای همه جانبه و پایدار گردشگری و بکارگیری شیوه های نوین مدیریت و بازاریابی مطرح شده است. در راهبردهایی هم که قرار است اهداف بنیادین را محقق سازد، ایجاد زیر ساخت های گردشگری پیشرفته تاکید شده است. برای محقق ساختن همین امر، طرح پژوهشی ای را با اداره کل ورزش و جوانان استان قم کار کردیم که پژوهشگر آن طرح دکتراحسان محمدی ترکمانی بودند که الان هم در جلسه حضور دارند و هدف آنست این موضوع به حوزه تصمیم سازی، تصمیم گیری و برنامه ریزی نزدیک شود.
دکتر احسان محمدی ترکمانی ضمن تشکر از موسسه آموزش عالی طلوع مهر و اتاق فکر توسعه و تعالی استان قم برای اهمیت بخشیدن به موضوع گردشگری ورزشی گفت: متاسفانه بسیاری از نهادها فقط نقش بایگانی پروژه های علمی را دارند و عملا برای کاربردی ساختن آنها اقدامی انجام نمی دهند ولی رویکرد اتاق فکر بسیار برای ما محققین امیدبخش است و امیدوارم بتوانیم برای تحقق توسعه گردشگری استان قم گامی بلند و بنیادین برداریم.
وی در ادامه افزود: طرح من درباره اکوتوریسم ورزشی در مناطق کویری استان قم است که در ادامه به آن خواهم پرداخت. گردشگری مفهومی تاریخی است که از دیرباز وجود داشته تعاریف گوناگونی دارد ولی به معنای امروزی از سال ۱۸۵۰ میلادی به بعد مفهومی خاص پیدا کرده است که مجموعه ای را در بر می گیرد نه تنها خود گردشگر را؛ یعنی علاوه بر گردشگر از سیستم حمل و نقل گرفته تا اماکن رفاهی و خدمات رسان را شامل می شود. تعریف گردشگر نیز در قدیم عبارت بود از کسی که حداقل از محل سکونتش ۲۴ ساعت بیرون رود و بیشتر از ۶ ماه نیز نباشد. امروزه در کمتر از چند ساعت دو قاره را طی می کنیم و گردشگر هم هستیم و این تعریف نیاز به بروزرسانی دارد.
وی در ادامه به انواع گردشگری پرداخت و افزود: ما چند نوع گردشگری داریم یکی گردشگری قومی است یعنی ما به مسافرت خانوادگی میریم ولی بجای استفاده از هتل به منزل بستگان و اقوام می رویم. نوع دیگر گردشگری هنری است، دیگری نیز گردشگری تاریخی یا میراث نام دارد. گردشگری کار که همان شرکت در همایش ها و نمایشگاه هاست. نوع دیگر گردشگری تفریحی است و نوع آخر گردشگری اکوتوریسم است که موضوع بحث ماست.
در گردشگری اکوتوریسم همانطور که از نامش پیداست موضوع بهره وری درست از محیط زیست و طبیعت است که جاذبه گردشگری را نیز در بر داشته باشد. مثل برگزاری تورهای کویرنوردی، غارنوردی، کوهنوردی و … . متاسفانه آنچه که در کشور ما با آن روبرو هستیم، گردشگری انبوه است یعنی هجوم ناگهانی و انبوهی از مسافران به برخی نقاط خوش آب و هوای کشور که بسیار آسیب رسان و تخریب گر است.
وی گفت: در بحث گردشگری ورزشی باید تعریف گردشگران ورزشی راهم بدانیم که بر دو نوعند: یکی تماشاگران که به آن گردشگری ورزشی غیرفعال می گویند و دوم گردشگری ورزشی فعال یعنی خودمان حرکت می کنیم در آن ورزش مثل کوه پیمایی.
گونه های گردشگری اکوتوریسم قابل توسعه در استان قم عبارتند از: ۱. گردشگری بیابان؛ ۲. گردشگری آفرود؛ ۳. گردشگری تپه نوردی و ۴. گردشگری روستایی و کشاورزی.
دکتراحسان محمدی ترکمانی گفت: برای بهره مندی از گردشکری اکوتوریسم ، آمادگی هایی باید وجود داشته باشد؛ مثل آمادگی اقتصادی که در سرمایه گذاری نمود می یابد؛ آمادگی کلان که به مدیریت کلان استان و هماهنگی دستگاههای مختلف مربوط می شود؛ آمادگی عملیاتی و میان بخشی ؛ سواد اکوتوریسم مردم و مسئولین نیز از عواملی است که در آماده شدن استان برای توسعه این نوع گردشگری می تواند بسیار مؤثر واقع شود. وی آمادگی استان قم در زمینه اقتصادی و مدیریتی را متوسط به بالا ارزیابی کرد؛ ولی در زمینه سواد اکوتوریسم سطح استان را خیلی پایین دانست.
کشور تونس سالانه سه میلیارد دلار از گردشگری بیابان کسب درآمد می کند. گردشگری آفرود زیاد توصیه نمی شود چون آسیب زننده به محیط زیست هستند. گردشگری تپه نوردی می تواند با بازدید از حیات وحش و مناظر طبیعی همراه باشد. گردشگری روستایی و کشاورزی عبارتست از هر عملی که موجب کشاندن انسان به مزرعه یا محیط کشاورزی شود. در قم بدلیل وجود آب و هوای گرم و خشک و منطقه کویری، پرورش شتر می تواند بعنوان ابزاری برای جذب توریست قرار گیرد. مثل برگزاری تورهای بیابان گردی یا کویر نوردی همراه با شتر یا مسابقات شتر سواری. حتی اگر هوشمندانه تر بخواهیم عمل کنیم می توانیم بحث گردشگری ورزشی با محوریت شتر را به رویدادی فرهنگی مذهبی پیوند بزنیم مانند برگزاری مسابقات شتر سواری در مسیر مهاجرت حضرت معصومه (س) به قم. حتی می شود این رویداد بزرگ را به رویدادی بین المللی تبدیل کنیم چرا که بیشترین زوار خارجی که به ایران می آیند از کشورهای خاورمیانه و حاشیه خلیج فارس هستند که همگی با فرهنگ شترسواری کاملا بیشتر از ما آشنا هستند و میتوانیم با مشارکت آنها رویداد فرهنگی اسلامی بزرگی را با جذب حداکثری توریست رقم بزنیم.
من حتی برگزاری مسابقات آفرود را چه در کلاس موتوری یا ماشینی توصیه می کنم چرا که بزرگترین مسابقات رالی کویرنوردی در کشورهایی مثل ایران می تواند برگزار شود.
وی در ادامه افزود: در بحث اکوتوریسم دو نوع مطرح هستند: یکی اکوتوریسم متمرکز که به توسعه زیرساخت های زیادی نیاز دارد مانند استادیوم های ورزشی، پیست های دوچرخه سواری و موتور سواری و…. و دوم اکوتوریسم گسترده که برخلاف قبلی به زیر ساختی نیاز ندارد. مانند کویرنوردی، طبیعت گردی و کوهنوردی. من برای قم همین نوع دوم را که هم اقتصادی است و هم جاذب را پیشنهاد می کنم.
این پژوهشگر در پایان افزود: ما رویدادهای بزرگ ورزشی را نمی توانیم میزبانی کنیم که علل خودش را دارد. پس نمیتوانیم روی جذابیت رویدادهای بزرگ ورزشی حساب کنیم اما گردشگری ورزشی را می توانیم داشته باشیم. پهنه های مرکزی استان بستر کویری و بیابانی مناسبی هستند که مناسب این نوع گردشگری هستند. بازار هدف استان قم در راستای گردشگری مذهبی می تواند همراه باشد. ما باید برندسازی کنیم با استفاده از کویر، شتر و پهنه های طبیعی منحصربفرد استان و این نیاز به هماهنگی همه دستگاه های تصمیم گیر استانی دارد که البته باید جلسات زیادی با پژوهشگران این حوزه با مدیران برگزار شود و به ارتقای سواد اکوتوریسم منجر شود.
در ادامه آقای عباس جهان بینی از مدیران پیشکسوت استان قم گفت: متاسفانه زیرساختهای ناکافی و سوء مدیریت در کنار سواد ناکافی اکوتوریسم مسولان به بحث توریسم قم آسیب زده است. البته بایستی نوع گردشگری را با هماهنگ سازی با عرف اسلامی و شهری و بومی طراحی کنیم و البته از ضرورت همراهی سایر بخشها مدیریتی و مسولان امنیتی و انتظامی هم نباید غافل بود . چرا که در صورت عدم هماهنگی های میان بخشی و جامع، آسیبی جدی وارد خواهد شد ؛ حتی ممکن است چهره بدی از شهر قم در زمینه گردشگری برای مردم ترسیم شود.
در ادامه مهندس صابری افزود: هماهنگی ای باید میان آراء و نظرات و برنامه های کاربردی برقرار گردد. از طرفی قم شهری مذهبی و زیارتی است و بایستی در برنامه ریزی کلان گردشگری و توریسم، به جوانب فرهنگی و اسلامی آن نیز توجه نمود تا انشاالله شاهد رویدادهای وزین فرهنگی ورزشی و گردشگری باشیم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاهتان را بنویسید